Tarihin her devrinde savaşlar, insanların hayatında derin izler bırakan bir gerçeklik olarak karşımıza çıkmıştır. Lakin savaşların tesiri yalnızca fizikî kayıplarla hudutlu kalmaz; beşerler üzerinde uzun vadeli ve birçok vakit görünmez olan ruhsal tesirler de yaratır. Göç ise genellikle savaşların bir sonucu olarak ortaya çıkar ve bireylerin hayatını esaslı bir biçimde değiştirir.Evlerinden, yurtlarından koparılan beşerler, sırf maddi kayıplarla değil, tıpkı vakitte duygusal travmalarla da gayret etmek zorunda kalırlar.Savaşın insan psikolojisi üzerindeki tesirleri ekseriyetle travma temelli olur. Savaş bölgelerinde yaşayan bireyler, daima bir tehdit ve belirsizlik altında yaşamaktan ötürü ağır bir gerilim yükü taşır. Bombardıman sesleri, yıkım imgeleri ve kayıplar, bireylerde travma sonrası gerilim bozukluğu riskini artırır. Bilhassa çocuklar, bu cins tecrübelerden daha derin bir biçimde etkilenir; çünkü güvenli bir ortamda büyümeleri gereken bir periyotta kaygı ve güvensizlikle karşı karşıya kalırlar.Oynamaları, gülmeleri gereken yaşta patlama sesleriyle irkilir, kayıplarla büyürler.

suç oranlarının yükseleceğinden, göçmenlerin ülkelerine getirdikleri farklı kültürleri ve ömür biçimlerinin kendi kültürlerini tehdit edeceğinden endişelenebilirler. ‘Öteki’ algısıyla bütünleşen bu bireyler, yeni bir toplumda hayatta kalmaya çalışırken, geçmiş travmalarının tartısını da omuzlarında taşır. Bu durum, “kayıp ve yas” süreciyle birleşerek, bireylerde derin bir kimlik buhranına yol açabilir. Ruhsal takviye ve müdahaleler, savaş ve göçün olumsuz etkilerini hafifletmede kritik bir rol oynar. Tıpkı vakitte travma yaşayan bireyler için de yeniden ruhsal takviye düzgünleşme sürecinde kıymetli bir yer meblağ. Bilhassa çocuklara yönelik travma odaklı terapiler,onların duygusal iyileşmelerine katkıda bulunabilir. Bu şiddetli süreçlerde ruhsal birinci yardım, bireylerin yaşadıkları travmalarla başa çıkmalarına takviye olmak için kıymetli bir müdahale tekniğidir.

Psikolojik birinci yardım, kriz anında ruhsal takviyeye muhtaçlık duyan bireylere yönelik, profesyonel olmayan lakin empati ve anlayış temelli bir yardım sistemidir. Bu yaklaşım, travma yaşayan bireylerin temel muhtaçlıklarını karşılamayı, onları inançta hissettirmeyi ve mevcut takviye sistemlerine erişimlerini kolaylaştırmayı amaçlar. Travmanın erken periyodunda sağlanan takviye sayesinde, uzun vadeli ruhsal meselelerin ortaya çıkma riskini azaltabilir.Psikolojik birinci yardımın temel maksatları, bireylere sakin bir biçimde yaklaşmak, itimat ve mahremiyet duygusu yaratmak, kişinin muhtaçlıklarını anlamak ve acil yardıma erişimlerini sağlamaktır. Bilhassa savaş bölgelerinde yahut göçmen kamplarında bu yardım, bireylerin duygusal istikrara ulaşmalarını sağlayabilir. Örneğin, bir çocuğa travmatik bir olay sonrasında inançlı bir alan yaratmak, ona kolay oyunlarla takviye olmak, düzgünleşme sürecinde büyük fark yaratabilir. Birebir biçimde, yetişkin bireylerin kendi hikayelerini anlatmalarına izin vermek, duygusal yüklerini paylaşmalarına imkan tanır.

Psikolojik birinci yardım sırf birey seviyesinde değil, toplumsal seviyede de tesirli olabilir.Göçmenlerin ahenk sağlaması sırasında onlara takviye olacak toplumsal irtibatlar kurmak, yalnızlık hissini hafifletir ve yeni aidiyet hislerinin oluşmasını sağlar. Bu tıp dayanak sistemleri, savaş ve göç nedeniyle ruhsal olarak zedelenen bireylerin güzelleşme sürecine değerli katkılar sunar. Psikolog Eren Boz, “Savaş ve göç, insan hayatının en zorlayıcı tecrübelerinden biridir. Bu süreçlerin bireyler ve toplumlar üzerindeki ruhsal tesirlerini anlamak, onlara uygun dayanak sağlamak ve bilhassa ruhsal birinci yardım yollarını faal bir biçimde uygulamak, daha sağlam ve empatiye dayalı bir gelecek inşa etmenin anahtarıdır. Her bir travma bir insan öyküsü taşır ve bu kıssalar, düzgünleşme ve dayanışma için bir davet niteliğindedir. Ruhsal birinci yardım, bu davete verilen manalı bir cevap olarak, bireylerin tekrar umut bulmalarına ışık fiyat. Sonuç olarak göç eden millet için de göç alan ülke için de ruhsal olarak önemli tesirlerin yaşandığı bir süreci doğurmaktadır” diye konuştu. (BSHA – Bilim ve Sıhhat Haber Ajansı)