Bazı şahıslar rutin sıhhat denetimlerini erteler yahut check-up üzere taramaları yaptırmaktan kaçar. Birçok insanın sıhhat denetimleri sonrasında makûs haber duymaktan telaş duyduğunu lisana getiren uzmanlar, sıhhat denetimlerinin, sıhhati müdafaanın önemli bir kesimi olduğunu ve bunu ertelemenin meselelerin ilerlemesine neden olacağını söylüyor. Uzman Klinik Psikolog Aziz Görkem Çetin, “Erteleme çok sık ve bizi fonksiyonsuz bir noktaya getiriyorsa profesyonel bir dayanak almayı tercih etmeliyiz.” dedi.

Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Aziz Görkem Çetin, rutin sıhhat denetimlerini ertelemenin yahut check-up üzere taramaları yaptırmamanın ardında yatan ruhsal nedenleri anlattı.

Bireylerin yaptıkları erteleme davranışlarının birçok nedeni olabileceğini tabir eden Klinik Psikolog Aziz Görkem Çetin, şöyle devam etti:

“Bunda ruhsal temeller, vakit bulamamak, finansal kaygılar ve sıhhat şuuru eksikliği üzere nedenlerden kelam edebiliriz. Birçok insan sıhhat denetimleri sonrasında berbat haber duymaktan kaygı duyar ve bu nedenle sıhhat denetimlerini erteleyebilir. Zira bu durumla yüzleşmek tasa yaratabilir. Bu yüzleşme bireyin kendine has dehşetlerini tetikleyebilir. Mevt korkusu, denetim kaybı ve güvensizlik hissi, geçmiş travmalar ve olumsuz tecrübeler üzere durumlar hastalığa dair endişelerle eşleşebilir ve kişi bu durumdan ve tetikleyici ögelerden şuurlu ya da bilinçsiz kaçınma eğilimi gösterebilir.”

Korku yahut kaygı duyulduğunda amaç belirlenmeli

Klinik Psikolog Aziz Görkem Çetin, tasa ve dehşet duyulan bir durumu ertelemenin kesin bir tahlil olmadığını belirterek, şunları söyledi:

“Anlık rahatlama verir lakin daha sonra derdimiz daha da artar. Bu noktada hislerimizi tanımlamak, anlamak ve uygun biçimde maruz kalarak kademelendirmemiz daha gerçek olacaktır. Bu evreleri uygularken amaç belirlemeli ve sorunun kaynaklarını anlamaya çalışmalıyız. Şayet bu erteleme çok sık ve bizi fonksiyonsuz bir noktaya getiriyorsa profesyonel bir takviye almayı tercih etmeliyiz.

Unutmayalım ki sıhhat denetimleri, sağlımızı müdafaanın önemli bir modülüdür ve bunu ertelemek problemlerin ilerlemesine sebep olur. Bu da bizi ilerde daha çok kaygı duyacağımız bir noktaya getirebilir. Kaygı yahut kaygı duyduğumuzda gaye belirlemek, sorunu saptamak, gereksinimlerimizi anlayarak hislerimizi ele alıp maruz kalmamız daha sağlıklı bir yaklaşım olacaktır. Şayet bunu halledemiyorsak psikoterapi almamız hakikat olacaktır.”

Erken teşhisin değerine dair farkındalık nasıl artırılabilir?

Klinik Psikolog Aziz Görkem Çetin, erken teşhisin değerinin kişisel efordan çok toplumsal olarak bilinçlenme ile daha mümkün olduğunu kaydederek, “Kampanyalar, etkinlikler, okullarda ve işyerlerinde eğitimler, toplumsal medya üzerinden bilgilendirmeler ve sıhhat farkındalık günleri üzere tertipler gerçekleştirilebilir.” dedi.

Öz-etkililiğin rutin sıhhat denetimleri konusunda karar verme sürecinde kıymetli bir rol oynadığını kaydeden Klinik Psikolog Aziz Görkem Çetin, “Çünkü bireyin kendi yetenekleri ve gücüne olan inancını yansıtır. Bu hususu güçlendirmek için toplumsal açıdan yapılacak kampanya ve bilgilendirmeler hayli tesirli olacaktır. Ferdî olarak gaye belirleyip sorunun kaynaklarını manalandırarak, kendi gerçek gereksinimlerimizi korku ve dehşetten arındırmış halde sağlıklı sonuca ulaşabiliriz.” formunda görüşlerini lisana getirdi. Doi numarası: https://doi.org/10.32739/uha.id.42744