Yapay zekanın kriz durumlarında toplumsal takviye bağlamında insanların duymak istedikleri tüm sözleri söyleyebildiğine dikkat çeken Sosyolog Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, “Kişilerin insanların yerine yapay zekayla uzun periyodik irtibat kurmayı tercih etmeleri toplumsal medya örneğinde olduğu üzere yalnızlığı daha da derinleştirecektir.” dedi.

İngiltere’de yapılan geniş çaplı bir araştırmanın sonucuna da işaret eden Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, “Yalnızlığın insan sıhhati açısından obeziteden daha makus sonuçlar doğurabileceğini, erken mevt riskini yüzde 26 artırabildiğini ve artan kardiyovasküler hastalık, demans, felç, depresyon ve anksiyete riskiyle bağlantılı olduğunu ortaya koydu.” dedi. 

Üsküdar Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Sosyoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, dijital çağda gençlerde artan yalnızlık hissini kıymetlendirdi.

Gençlerde kronik yalnızlık artıyor! 

Son yıllarda dünyada bilhassa gençler ortasında kronik yalnızlık hissinin arttığını lisana getiren Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, “Sorunun boyutu şaşırtan derecede yüksek. Birleşik Krallık’ta 3,8 milyon insan kronik yalnızlıktan mustarip; ABD’de yetişkinlerin yüzde 36’sı ve gençlerin yüzde 61’i şiddetli yalnızlık yaşıyor. Alman Bertelsmann Vakfı’nın teşebbüsüyle Mart 2024’te Almanya genelinde 2 bin 532 örneklem üzerinden gerçekleştirilen bir araştırmada ankete katılan 16-30 yaş ortası gençlerin neredeyse yarısı (Yüzde 46) kendini yalnız hissettiklerini belirtmişlerdir.” dedi.

Yakın etraflarıyla selamlaşmayı bile unutan gençler var…

Türkiye genelinde her yıl gerçekleştirdikleri geniş kapsamlı yalnızlık araştırması sonuçlarına nazaran de 18-24 yaş ortasındaki gençlerin yüzde 40’ının, 55 yaş üstündeki bireylerin ise yüzde 26’sının kendini sıkça yalnız hissettiğini söylediğini kaydeden Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, şöyle devam etti:

“2021’e nazaran yaş kümeleri bazında yalnızlık hissiyatının değişimi incelendiğinde ise 25 yaş üstü kümelerin hepsinde 2021’e nazaran yalnızlık hissiyatında artış olduğu görülmekte. Genelde dijital teknoloji bağımlılığının yalnızlığı arttırdığı söylenir lakin bunun dışında öbür faktörlerde tesirli. Okul ve çalışma hayatının yoğunluğu nedeniyle toplumsal etrafın eksikliği, eğitim hayatında daima en yüksek notu alma ve aile içinde sülaledeki en âlâ genç olma baskısı üzere nedenler de gençleri toplumsallaşmadan mahrum bırakan ve yalnızlıklarını tetikleyen etkenler. Öte yandan çağdaş ebeveynlerin daima kollayıcı tavırlarından ötürü gençler benmerkezci bir anlayışla büyüdükleri için irtibat kurmaya zorlanıyorlar. Ne yazık ki, birbirleri ve yakın etraflarıyla selamlaşmayı bile unutan gençlerimiz var.  Bu durum gençlerin sağlıklı bağlar kurmasını engellediği için gençlerin yalnızlık hissini derinleştirebiliyor.”

Gerçek buluşmaya vakit ve gayret harcamak istemiyorlar…

Gençlerin yaygın biçimde kullanmakta olduğu toplumsal medyanın, kullanım biçimine bağlı olarak hem bir toplumsallaşma aracı hem de yalnızlaşmalarına neden olan bir alan olarak görüldüğüne vurgu yapan Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, “İnternet ve toplumsal medyanın çok kullanımı bilhassa gençler ortasında gerçek toplumsal münasebetlerdeki yüz yüze irtibatın azalmasına ve bu nedenle de toplumsal izolasyona yol açmaktadır. Fizikî olarak bir ortada bulunamama, toplumsal medyada kısa mesaj ve emojilerle gerçekleşen yüzeysel irtibat biçimleri yalnızlaşma hissini daha da tetiklemektedir. Pek çok genç gerçek buluşmaya vakit ve uğraş harcamak bile istemiyor, romantik bağlar bile günümüzde tanışma siteleri aracılığıyla gerçekleşiyor. Araştırmalarda da toplumsal medyayı daha sık kullanan gençlerin yalnızlık seviyelerinin daha yüksek olduğu görülmektedir. Burada çift taraflı bir tesir kelam hususudur. Yalnızlığın toplumsal medya kullanımını arttırdığı üzere toplumsal medyaya çok yönelimin de yalnızlığı arttırabileceğini belirtmektedirler.” diye konuştu.

Yapay zekayla uzun periyodik irtibat yalnızlığı derinleştiriyor…

Dolayısıyla toplumsal ağların yarattığı yeni toplumsallıklar içinde yalnızlığı gidermeye çalışan gençlerin daha da yalnızlaşabildiğini kaydeden Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, şöyle devam etti:

“Sosyal izolasyondaki artış da vakitle yabancılaşmaya ve bireyin kendini daha fazla yalnız hissetmesine neden olabilmektedir. Toplumsal medya dışında yalnızlıkla ilgili öteki aktüel bir bahiste yapay zeka. Yapay zeka teknolojileri de günümüzde süratle gelişen ve halihazırda bağlantı kurabilen, insan hislerini düzgün bir biçimde simüle edebilen yeni bir olgu. Günümüzde artık yapay zeka araçlarına, bağlantı problemlerimizden bahsederek ve kendimizi çok makûs hissettiğimizi söylediğimizde, örneğin ChatGPT bize büyük bir şefkatle karşılık verebiliyor. Toplumsal dayanak bağlamında insanların duymak istedikleri tüm sözleri söyleyebiliyor. Münasebetiyle yakın gelecekte hem gençlere hem de başka yaş kümelerine başvuracak kimsenin kalmadığını hissettiği kriz anlarında yapay zeka süreksiz bir tahlil olarak görülebilir. Hatta birtakım uzmanlar insanın özgüveninin azalmasının yalnızlığı arttırdığı yaklaşımından yola çıkarak, yapay zekanın insanlara pratik yapma ve toplumsal hünerlerini geliştirme fırsatı vererek ‘bu döngüyü kırmaya’ yardımcı olabileceğini söylemektedirler. Lakin burada da ölçülü olmak değerli. Zira şahısların insanların yerine yapay zekayla uzun vadeli bağlantı kurmayı tercih etmeleri toplumsal medya örneğinde olduğu üzere yalnızlığı daha da derinleştirecektir.”

Yalnız gençlerin işsiz ve eğitimsiz olma olasılıkları daha yüksek 

Yalnızlığın uzun vadede gençlerin toplumsal maharetlerine, akademik başarılarına yahut meslek amaçlarına tesirlerine de dikkat çeken Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, “Araştırmalar, yalnız yaşayan gençlerin işsiz yahut eğitimsiz olma olasılıklarının daha yüksek olduğunu, kendilerini daha az çalışabilecek durumda gördüklerini ve toplumsal açıdan daha başarılı akranlarına nazaran toplumsal merdivende daha aşağıda olduklarını gösteriyor. King’s College London ve Greenwich Üniversitesi’nden İngiliz bilim insanları uzun müddetli ve geniş bir örneklem kitlesi üzerinde yapılan araştırma sonucunda, erken ergenlik periyodundaki yalnızlığın, kişinin gelecekteki sosyo-ekonomik statüsünü zayıflattığını ortaya koydu. Araştırmacılar, 1994-1995 yılları ortasında İngiltere ve Galler’de doğan 2 bin 232 kişinin gelişimini takip etti. 12, 18 ve 26 yaşlarındaki bireylerin yalnızlık seviyeleri ve toplumsal statüleri değerlendirildi. İştirakçilerin istihdam durumu ve istihdam edilebilirliği 18 yaşında değerlendirildi. Yalnızlığın erken yaşlardan itibaren ruh sıhhati üzerinde açık bir tesiri olsa da araştırmada, yalnızlığın kişinin istihdam imkanlarını da olumsuz etkilediği görüldü.” halinde konuştu.

Yalnızlık obeziteden daha kötü!

Araştırmanın sonucuna da işaret eden Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, “Buradan çıkarılan sonuç şu ki, yalnızlık, kişinin işgücü piyasasında rekabet etme yeteneği üzerinde dolaylı sonuçlar doğurabilir. Bu yalnızca kişinin hayat bahtını azaltmakla kalmıyor, tıpkı vakitte iktisada de direkt ziyan veriyor. Ayrıyeten yalnızlığın insan sıhhati açısından obeziteden daha makus sonuçlar doğurabileceğini, erken mevt riskini yüzde 26 artırabildiğini ve artan kardiyovasküler hastalık, demans, felç, depresyon ve anksiyete riskiyle alakalı olduğunu ortaya koydu. Toplumsal irtibatlar gençler için hayati değerde. Bu onların uyumlu gelişiminin anahtarıdır. Yüksek zihinsel fonksiyonlar prensipte öteki beşerlerle etkileşim yoluyla gelişir. Bağlantı ve entelektüel ihtarım olmadan körelebilirler bile.” dedi.

Sevilen işlerin daha sık yapılması öneriliyor…

Yalnızlık hissini azaltmak için gençlere tekliflerde de bulunan Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, “İstesek de istemesek de hepimiz ağır yahut düşük seviyede yalnızlık hissiyle karşı karşıyayız. Bu his ansızın ortaya çıkabilir yahut daima yoldaşımız olabilir. Her durumda, bu faktörün vaktinde fark edilmesi çok değerli. Toplumsal ilişkilerin güçlendirilmesi, dikkatin başka insanlara ve dış dünyaya odaklanması, yakın etraf, aile ve arkadaşlarla bağların canlı tutulması, yakın arkadaşlarla spor ve hobi aktiviteleri, sevilen işlerin daha sık yapılması kronik yalnızlık hissini yaşamamak yahut bu durumdan kurtulmak için uzmanlar tarafından önerilen prosedürler. Toplumsal izolasyonun ziyanlı tesirlerini en aza indirmek için psikolog ve psikoterapistlerden yardım almaktan da çekinilmemeli. Birden fazla vakit, kendini yalnız hissetmemek için kişinin yalnızca sesini duyurmaya muhtaçlığı vardır.” formunda kelamlarını tamamladı.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı

Ankara Gündem Haber

See Full Bio